Dit hoor ik vaak tijdens postnatale consultaties wanneer ik navraag doe naar het verloop van de zwangerschap en bevalling. Het blijft, zelfs in tijden waarin informatie makkelijker te vinden is dan ooit tevoren, lastig om bepaalde informatie bij de juiste mensen te krijgen. Dit heeft enerzijds te maken met het feit dat je niet kunt opzoeken wat je niet kent, maar ook met het feit dat de overvloed aan informatie overweldigend kan zijn, waardoor het moeilijk wordt te filteren wat relevant is. Ik hoop met dit overzicht wat helderheid te scheppen, zodat je kunt meenemen wat voor jou interessant en relevant is.
Het medische team – gynaecoloog, vroedvrouw en huisarts
In België is het standaard dat je tijdens je zwangerschap wordt opgevolgd door een gynaecoloog. Dit kan zowel in een ziekenhuis als in de privépraktijk van de arts plaatsvinden. In sommige ziekenhuizen zie je afhankelijk van de zwangerschapsduur ofwel een gynaecoloog of een vroedvrouw, in andere ziekenhuizen wordt je volledige zorg door de gynaecoloog uitgevoerd.
Naast de vroedvrouw van het ziekenhuis kan je ook beroep doen op een zelfstandige vroedvrouw. Deze bieden, naast de klassieke onderzoeken zoals het meten van de bloeddruk, luisteren naar de harttonen en afnemen van de suikertest, vaak extra begeleiding en informatiemomenten aan zoals zoals cursussen over bevalling en borstvoeding. Sommige vroedvrouwen begeleiden ook thuisbevallingen of bieden andere aanvullende zorg aan. Via de website van de Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen kun je gemakkelijk zelfstandige vroedvrouwen vinden en hun specifieke aanbod bekijken.
Na een vaginale bevalling kun je tot drie dagen in het ziekenhuis blijven; na een keizersnede vijf dagen. Bij complicaties kun je natuurlijk langer blijven, of je kunt eerder naar huis als dat goed voelt. Eens thuis komt normaal gesproken een zelfstandige vroedvrouw de eerste dagen langs om zowel jouw herstel als de baby te ondersteunen.
Er zijn ook huisartsen die je mee kunnen opvolgen tijdens je zwangerschap dus bespreek dit zeker even met je eigen huisarts als je dit graag wenst.
De kinesitherapeut
Veel kinesitherapeuten, waaronder ikzelf, bieden perinatale begeleiding aan in hun praktijk. Bij hen kun je terecht voor klachten zoals pijn en andere fysieke ongemakken, zowel tijdens de zwangerschap als na de bevalling. Daarnaast zijn onderwerpen zoals ergonomie, sporten en bewegen onze expertise als kinesitherapeut. Uiteraard kunnen we je ook meer informatie geven over houdingen om weeën op te vangen en posities om in te bevallen.
Kinesisten die een postgraduaat in pelvische reëducatie en perinatale kinesitherapie hebben afgerond, hebben hiervoor een aparte erkenning. Deze specialisten kun je vinden via de website van BICAP. Voor complexere bekkenbodemklachten verwijs ik patiënten altijd door naar gespecialiseerde zorg.
De osteopaat
Een osteopaat kan helpen bij het verlichten van zwangerschapsgerelateerde klachten zoals bekkeninstabiliteit, rugpijn en andere fysieke ongemakken. Osteopathie is een holistische benadering die zich richt op het bevorderen van het zelfherstellend vermogen van het lichaam. Osteopaten kunnen door zachte manipulaties van het lichaam helpen om ongemakken te verminderen en een betere balans te creëren tijdens de zwangerschap.
De diëtiste
Als je vragen of bezorgdheden hebt over voeding tijdens je zwangerschap, kun je terecht bij een diëtist. Er zijn diëtisten die gespecialiseerd zijn in het begeleiden van zwangere vrouwen. Na de bevalling kunnen ze ook adviseren over voeding voor een optimaal herstel of voeding tijdens de borstvoedingsperiode. Gezonde voeding is belangrijk voor zowel de moeder als de baby, en een diëtist kan je helpen om voedingskeuzes te maken die passen bij jouw specifieke situatie.
Kraamhulp
Voor niet-medische ondersteuning in de kraamperiode kun je een beroep doen op kraamhulp. Dit kan vanaf één maand voor de uitgerekende datum tot drie maanden na de geboorte. Kraamhulpen kunnen helpen bij de verzorging van je baby, maar bieden ook ondersteuning bij licht huishoudelijke taken zoals koken, boodschappen doen en flesjes afwassen. Op deze website vind je een overzicht van alle kraamzorgorganisatie in de Provincie Antwerpen. De mutualiteit voorziet een tussenkomst in deze zorg. Ook sommige hospitalisatieverzekeringen vergoeden soms (een deel) van deze zorg.
Ziekenfonds
Tijdens je moederschapsrust ontvang je een uitkering via je ziekenfonds. Ook als zelfstandige heb je recht op een vergoeding. Verschillende mutualiteiten bieden extra voordelen zoals een geboortepremie, vergoeding voor luiers, of gratis het uitlenen van materiaal zoals een weegschaal of een borstkolf.
Sport en beweging
Over het algemeen kun je je fysieke activiteiten van vóór de zwangerschap voortzetten, zolang dit voor jou comfortabel aanvoelt. Veel vrouwen ervaren echter vermoeidheid in het eerste trimester, dus het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en indien nodig de intensiteit van je activiteiten te verlagen of meer rust in te bouwen. Na twaalf weken wordt contactsport of sporten met een verhoogd risico op vallen afgeraden.
Er zijn organisaties die specifieke sportprogramma’s aanbieden voor zwangere vrouwen, zoals personal trainers die zich richten op zwangere vrouwen of cursussen zwangerschapsyoga.
Ontspanning en wellness
Verschillende massagesalons bieden zwangerschapsmassages aan, waarbij ze helpen om een comfortabele houding te vinden. Sommige hebben speciale massagetafels met een opening voor de buik, zodat je ook op je buik kunt liggen tijdens de massage.
Ergonomie en hulpmiddelen
Tijdens je zwangerschap kan het ongemakkelijk zijn om langdurig op een harde stoel te zitten. Er zijn verschillende zitkussens die hierbij kunnen helpen, en afwisselen met een zitbal kan prettig zijn. Het beste advies blijft echter om regelmatig op te staan en te bewegen. Een zwangerschapskussen kan je helpen om een comfortabele rusthouding te vinden in bed of op de bank.
Doula
Een doula biedt (extra) emotionele, fysieke en informatieve ondersteuning voor zowel zwangere vrouwen als hun partners, voor, tijdens en na de bevalling. Veel doula’s hebben ook aanvullende opleidingen gevolgd, zoals hypnobirthing. Via deze website vind je een overzicht van verschillende doula’s en hun aanbod.
Psychologische ondersteuning
Tijdens de perinatale periode kun je te maken krijgen met intense emoties en soms zelfs donkere gedachten. Een postnatale depressie wordt steeds minder taboe, maar ook tijdens de zwangerschap kun je last krijgen van angst of depressieve gevoelens. Er zijn psychologen die gespecialiseerd zijn in het bieden van ondersteuning tijdens deze periode. Een overzicht kan je hier vinden.
Er bestaan ook perinatale coaches die geen therapie bieden, maar ondersteuning in het ordenen van je gedachten en emoties.
Hulp bij zwangerschapsverlies
Helaas eindigen sommige zwangerschappen in een verlies. Er zijn heel wat organisaties en zorgverleners die hierbij ondersteuning kunnen bieden.
– Boven de Wolken biedt gratis professionele fotosessies aan voor sterrenouders bij het verlies van hun baby.
– Berrefonds probeert houvast te bieden aan gezinnen die getroffen worden door het verlies van een kind.
– Op de website van altijd wij kan je een overzicht vinden van verschillende organisaties die hulp en ondersteuning aanbieden.
Fysiek herstel na een verlies is ook belangrijk. Hiervoor kun je terecht bij de bovengenoemde hulpverleners, zoals de vroedvrouw, kinesitherapeut en osteopaat.
Opnieuw zwanger na een verlies
Na een eerder zwangerschapsverlies kan je geconfronteerd worden met medische en psychische obstakels. Er zijn heel wat gynaecologen, vroedvrouwen en doula’s hier specifiek in gespecialiseerd dus informeer zeker bij je huidige zorgverleners als je nood hebt aan meer ondersteuning.
geboortefotografie
Je kan er voor kiezen om je bevalling te laten vastleggen door een fotograaf. Er zijn heel wat fotograferen met elks een specifiek aanbod en stijl.
Informatieve websites
Een overzicht van alle reguliere screenings, geadviseerde vaccinaties
